DE HOND ALS THERAPEUT

Uren kan ik genieten van mijn hond tijdens de lange wandelingen door weer en wind. Genieten van de natuur rondom mij, genieten van een babbel tegen de mensen die je aanspreken over je viervoeter. Maar vooral genieten van het gezelschap van mijn hond waar ik alles aan kwijt kan. Mijn grootste geheimen, mijn bekommernissen, mijn geluk…zonder één woord van tegenspraak of misnoegen tijdens onze gesprekken. Dit brengt mij tot rust en heeft als het ware een therapeutische en soms een “helend / genezend” effect.

Ook de medische wetenschap heeft de hond als therapeutisch middel ontdekt en stilaan is er een doorbraak in het gebruik van honden (dieren) bij begeleiding, ondersteuning van bepaalde groepen mensen met beperkingen en bij ouderen.

Gewone huishonden blijken een therapeutische werking te hebben. Dat blijkt bij elk bezoek dat vrijwilligers met een bezoekhond aan instellingen brengen.

Mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking, mensen die visueel beperkt zijn, mensen die ziek zijn enz. kunnen hun leed, verdriet of pijn even vergeten door met een hond te knuffelen of de hond te aaien. Je ziet mensen even opbloeien, de hond tovert een lach op hun gezicht. Sommige mensen hebben zelf ooit een hond gehad en vinden het leuk om over een hond te kunnen praten en vertellen.

Ook voor mensen met een autisme spectrum stoornis of mensen met andere gedragsstoornissen, denk aan bijv. hechtingsproblematiek kan een bezoekhond geweldig zijn. Immers een hond stelt nooit vragen en een hond verwacht geen antwoorden. Een hond vormt geen mening over mensen, hij neemt je zoals je bent.

Men spreekt zelfs van een aantal therapeutische reacties bij mensen met een beperking of ouderen tijdens een bezoek met een hond:

  • ze komen meer ontspannen over
  • ze komen in beweging: men wil het dier strelen of het iets lekkers toestoppen
  • ze komen gemakkelijker tot een gesprek
  • ze zijn rustiger  

Honden zijn bijzonder geschikt als ‘therapeutisch medium’. Het dier leeft mee en voelt dingen aan. De hond kan zich goed aan elke situatie aanpassen, hij zoekt contact en communiceert door middel van zijn mimiek en lichaamstaal met mensen. Het is de hond om het even wat de mens over zichzelf denkt of wat anderen over hem denken.

Onderzoek laat zien dat patiënten die met behulp van een therapie of bezoekhond behandeld worden, beter reageren op hun medicijnen. Bovendien daalt hun bloeddruk en verbetert hun hartslag, een verhoogde endorfine-productie is aantoonbaar: het lichaam wordt aangespoord tot verbetering van de motorische en geestelijke capaciteiten.  Een van de allerbelangrijkste veranderingen in het lichaam is het opheffen van depressiviteit. Gebleken is, dat een patiënt minder slaapmiddelen en beduidend minder rustgevende tabletten nodig heeft wanneer bij de therapie een hond wordt ingezet.

Ook bij kinderen werkt de aanwezigheid van een hond bloeddrukverlagend en stressverminderend. Bij testen waarbij kinderen luid moesten voorlezen bleek dat de bloeddruk en hartfrequentie van de kinderen die een hond bij zich hadden beduidend lager waren dan bij de groep kinderen zonder therapiedier.

 De positieve levensinstelling van mensen met een beperking die een hulphond bezitten, is verbluffend positiever dan die van mensen met een beperking zonder een hulphond.  Opvallend tijdens een onderzoek is dat het percentage zelfmoorden onder personen met een visuele beperking zonder hulphond hoog blijkt , terwijl er nog nooit een zelfmoord is gepleegd onder visueel gehandicapten mét een hulphond!! De hond motiveert visueel beperkten tot geestelijke en lichamelijke activiteit. Alleen al het wandelen met een hond kan een gevoel geven van : ‘Ik kan dat ook, ik doe mee, ik hoor erbij!’

Wat zegt de wetenschap over de positieve gevolgen van huisdieren voor mensen?

Dieren dragen bij aan de psychische en fysische gezondheid van de mens, het aaien en aanraken van een dier bezorgt een gevoel van zekerheid, kameraad-schap, intimiteit en continuïteit. Men gaat ervan uit dat dieren de aandacht op zich vestigen en daarmee voor afleiding zorgen, waardoor zij mensen meteen in een toestand van ontspanning brengen.

Het blijkt dat hartinfarctpatiënten die een hond bezitten, een hogere overlevingskans hebben dan een vergelijkbare groep patiënten zonder hond. Men dacht dat sociale factoren daaraan schuldig konden zijn, vooral de intensiteit en frequentie van sociale contacten met andere mensen zouden een belangrijke invloed kunnen hebben op het genezingsproces. Maar daarmee liet zich echter niet alles verklaren! Na 12 maanden computeranalyse stond vast: Patiënten met honden beschikken over significante betere overlevings-kansen.  Een vast gegeven: aaien kalmeert niet alleen het dier (de hartslag kan zich halveren), maar ook de persoon die aait.

Samenvattend:

Concreet wordt waargenomen bij mensen met een beperking, oudere mensen en bij Alzheimerpatiënten:

  • Lagere bloeddruk en cholesterol-gehalte, dus minder hart- en vaatziekten. De pure aanwezig-heid van een dier is vaak voldoende om ons tot rust te laten komen. Deze ontspanning is te meten door de verlaagde polsslag en bloeddruk en komt overeen met een zoutarm dieet of het laten staan van alcohol.  Het aaien van een hond helpt de mens zich te ontspannen.
  • Het kan helpen astmarisico´s te verminderen of het verlies van een levenspartner te verwerken.
  • Ouderen gaan minder naar huisarts/gebruiken minder medicatie.
  • Alzheimerpatiënten kunnen zich beter concentreren, hun humeur is beter, ze vertonen minder gedragsproblemen.
  • Honden helpen het geheugen te trainen. Patiënten die problemen hebben met het zogenaamde korte geheugen, kunnen vaak wel de naam van de bezoekhond herinneren, maar hebben moeite met de namen van het personeel
  • Het zich minder eenzaam voelen en zich weer belangrijk voelen.
  • Dus…voor alle mensen geldt: het samenleven met honden heeft een positief effect op de bloedsomloop. Zij brengen mensen aan het lachen wat op zich al een genezende werking heeft. Ze dwingen ons tot non verbale communicatie en geven toestemming tot regressie (teruggaan in een kinderlijk gedragspatroon). Daarom kunnen zij een beetje ‘kinderlijk geluk’ terugbrengen in ieder persoon.

En zeg nu zelf: wat is nu mooier dan mensen te zien lachen die het moeilijk hebben, en even aan iets anders kunnen denken dan hun ziekte, handicap, pijn of verdriet.

Dirk Decorte